พระซุ้มไข่ปลา กรุวัดป่าแตง

พระซุ้มไข่ปลา แตกกรุ ให้พบเห็นกันครั้งแรกที่วัดป่าแตง ในเขตพื้นที่ตำบลสระบัว ของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมือประมาณปี พ.ศ. 2498 นับเป็นพระพิมพ์ขนาดเล็กที่มีพุทธลักษณะงดงาม ปางประทับนั่งปรกโพธิ์ภายในซุ้มกนก ส่วนของเสารับซุ้มในองค์ที่กดพิมพ์ได้ชัดเจนจะปรากฏวงกลมขนาดเล็กแบบเม็ดไข่ปลาให้เ็นตามแนวตั้งของเสาด้วย แต่ที่มาของการเรียกชื่อพิมพ์พระว่า " พระซุ้มไข่ปลา" นั้น แท้จริงเกิดจากรูปเม็ดกลม ที่จำลองกลุ่มใบใบโพฺธิ์ บนผนังภายในซุ้ม ที่แม้มีขนาดเล็ก แต่ก็มีจำนวนมากจนมองเห็นได้ชัดเจนกว่าและยังเกาะกลุ่มกันเป็นแพแบบเดียวกับกลุ่มหวอดที่ปลามาวางไข่ตามแหล่งน้ำนิ่งที่พบเห็นตามแหล่งน้ำทั่วไปนั่นเอง

พระซุ้มไข่ปลา มีพุทธศิลป์เชิงช่างในยุคอยุธยาตอนปลาย เป็นพระเนื้อดินเผา มีทั้งเนื้อแบบละเอียด เนื้อหยาบกึ่งละเอียดแบบพระหลวงพ่อโตบางกระทิง และพระกรุอยุธยาที่พบเห็นกันทั่วไป และ พระเนื้อดินเข้าว่านที่น้ำหนักมักจะเบากว่าปกติจนรู้สึกได้ เนื้อว่านและเนื้อละเอียดจะพบเห็นน้อยกว่าพระเนื้อหยาบกึ่งละเอียดมาก ด้านหน้ามีทั้งแบบลงรักปิดทองและไม่มี บางองค์ด้านหลังมีชาดแดง ลงรัก ทายางไม้ หรือปูนน้ำอ้อยเพื่อติดผนังก็เคยพบ นอกจากพบที่วัดป่าแตงอันเป็นสถานที่พบพระในครั้งแรกแล้ว ยังพบอีกเป็นจำนวนมากที่ดใหญ่เทพนิมิตร อำเภอนครหลวง ภายในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา นอกจากนี้ยังมีพระฝากกรุอีกจำนวนหนึ่ง ที่กรุงเทพฯ อีกด้วย เท่าที่ปรากฏหลักฐานไว้ ได้แก่ วัดเทวราชกุญชร แถว ๆ บางกระบือ และ วัดประยุรวงศาวาส ซึ่งทุกวัดล้วนแต่ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาทั้งสิ้น

เชื่อกันว่าพุทธคุณของพระซุ้มไข่ปลา นอกจากแคล้วคลาด คงกระพันตามแบบฉบับของพระกรุของเมืองกรุงเก่าแล้ว ยังแฝงด้วยคุณคุณด้านเมตตา ร่มเย็น และโภคทรัพย์ ตามความเชื่อของผู้นิยมบูชาพระพิมพ์ปรกโพธิ์อีกด้วย อย่างไรก็ตาม ไม่น่าเชื่อว่า พระซุ้มไข่ปลา งามแบบสวยแชมป์หรือแม้แต่พระสภาพแค่สมบูรณ์ ไม่มีซ่อม ที่เป็นแท้ๆ ให้พิจารณาง่าย แทบจะสาบสูญไปจากสนามแล้วในปัจจุบัน